طراحی کلیشه کارتن یکی از تخصصی و مهم ترین کارهای مرتبط با صنعت کلیشه سازی و چاپ می باشد. شما باید کلیشه کارتن را با بهترین و حرفه ای ترین طراحان, طراحی کنید. اگر شما هم دانشجو رشته گرافیک بوده باشید و تصمیم گرفتید که پس از یادگیری چند نرم‌افزار به سمت متخصص شدن در حوزه چاپ بیایید این مقاله برای شما کافی باشد. چاپ و بسته بندی از بسیاری از جهات یک صنعت محسوب میشود و از تکنولوژی و پیشرفت های روز افزون صنعت بهره می برد و از طرفی هر کجا صحبت از چاپ میشود حتما پای هنرهای تصویری و ادبیات به میان می آید. در ساخت کارتن و جعبه هنر گرافیک، نقش پر رنگی دارد و ما در چاپم کن، صنعت و دستگاه های پیشرفت را با خلاقیت و هنر در هم آمیخته ایم تا بیشترین بهروری را از بسته بندی کالا داشته باشیم.
تاثیرات طراحی وساخت کلیشه در چاپ کارتن
روشهای مختلفی برای چاپ روی کارتن وجود دارد که می توان ازچاپ دیجیتال، سیلک اسکرین- افست (که در حال حاضر فقط قابلیت چاپ بر روی ورقهای EوF را دارد) و چاپ فلکسو گرافی نام برد. چاپ فلکسو گرافی ابتدا با نام چاپ آنیلاین و در سال 1890 در انگلستان ابداع شد و نام خود را از روغن آنیلاین در مرکب چاپ گرفته است. تا سال 1951 این روش با بیش از 200 نام متفاوت شناخته می شد در سال 1952 نهایتا" این روش با نام فلکسو گرافی شناخته شد.
چاپ فلکسو گرافی از فن آوری چاپ برجسته بهره می گیرد ویژگی اصلی چاپ فلکسو گرافی استفاده از فرم های چاپ منعطف است که قادر به تغذیه مرکب خاصی (ویسکوزیته پائین)هستند کلیشه فلکسو گرافی از لاستیک و یا فتوپلیمر ساخته می شودکه سختی و ضخامت آنها براساس سطح چاپی و نقوش مورد نظر ما تعیین و انتخاب می شود که برای چاپ کارتن معمولا" از کلیشه های با قطرهای مختلف بسته به نوع دستگاه ونوع چاپ استفاده می شود. چاپ فلکسو گرافی یکی از متداولترین و مقرون به صرفه ترین چاپها برای تیراژها و اندازه های مختلف بر روی کارتن می باشد که در آن عمل چاپ بر روی کارتن توسط کلیشه انجام می شوو.
عوامل مؤثری چون تأثیرات طراحی،تأثیرات کشانی در چاپ، نقش نوردهی در ساخت کلیشه، تأثیر شستشو درکیفیت ساخت کلیشه،تأثیرات شور (درجه سختی)کلیشه در کیفیت چاپ،نحوه ی برش کلیشه، طریقه مونتاژکلیشه،نحوه ی نصب کلیشه بر روی سیلندر چاپ،طریقه تمیز کردن کلیشه،نگهداری و بایگانی کردن کلیشه حائز اهمیت میباشد.
انواع کلیشه کدام است؟
- کلیشه ژلاتینی : این کلیشه در کارتن سازی و چاپ غلتکی استفاده می شود.
- کلیشه چاپ سیلک یا شابلون چاپ
- کلیشه دیجیتال : در چاپ فلکسو استفاده می شود.
- کلیشه های فلزی : در چاپ طلاکوب استفاده می شود.
مزایای چاپ کلیشه
1) علاوه بر سطوح صاف و صیقلی قابلیت چاپ بر روی لایه‌های متخلخل را دارد.
2) مزیت دیگر چاپ کلیشه، سرعت خشک شدن جوهر و رنگ مصرفی می باشد و تقریبا نیاز به زمان برای خشک شدن ندارد و به همین دلیل می توان چندین رنگ را با فاصله های زمانی کم بر روی سطح مورد نظر اجرا کرد.
مرحله و عوامل تأثیرگذار در طرح یک کارتن
طراحی نقش مهمی در بازاریابی محصول ایفا می کند که سه نکته اساسی در آن مورد توجه می باشد :
- 1- زیبایی شناسی ظاهری.
- 2- قابلیت استفاده مناسب و ایجاد لذت دراستفاده.
- 3- واکنشهایی که ایجاد می کند از قبیل بازتابهای اجتماعی و تأثیرات شخصی.
روش چاپ کلیشه چگونه است؟
روش چاپ کلیشه به این صورت است که کلیشه ای از طرح مورد نظر که آماده شد بر روی یک سیلندر قرار داده می شود این کلیشه در نهایت به سینی رنگ وارد شده و به جوهر آغشته می شود و طرح مورد نظر را بر روی محصول مورد نظر چاپ می کند. استفاده از این روش چاپ باعث می شود که هر روی سطح های صاف و حتی ناصاف بتوان با استفاده از جوهر های مخصوص به رنگ های مختلفی طرح های دلخواهی را چاپ نمود. ماندگاری چاپ به این روش نسبت به روش های دیگر بیشتر و کیفیت بسیار بالایی را ارائه می دهد.
نرم افزار های مورد استفاده در طراحی کلیشه کارتن کدام اند؟
همیشه بهترین نرم افزارهای گرافیکی آن‌هایی هستند که محیط کاربری راحتی را برای کاربران فراهم می‌آورند. این در حالی است که زمانی می‌توانیم یک نرم افزار گرافیک را موفق بدانیم که بتواند طیف وسیعی از کاربران را پوشش دهد.
ایلوستریتور Illustrator
ایلوستریتور ( illustrator ) نام یکی دیگر از محصولات کمپانی ادوبی است که هم هنرمندان نقاش و هم طراحان گرافیک برای ساخت تصاویر وکتور (برداری) از آن استفاده می‌کنند. این نرم افزار در طرح های چاپی و طرح کلیشه استفاده می شود.
برنامه گرافیکی Corel Draw
نرم افزار گرافیکی Corel Draw برنامه دیگری است که در صنعت خدمات پیش از چاپ استفاده می شود. اگر شما گرافیست و یا طراح هستید که مایلید تصاویر بی عیب و نقص و بدون هیچ محدودیتی تولید کنید، به شما نرم‌افزار Corel Draw را پیشنهاد می‌کنیم.
نکات مهمی که در طراحی کارتن باید به آنها توجه نمود عبارتند از :
- برانگیختن احساسات خریداران
- قابلیت استفاده (کارکرد مناسب)
- گنجاندن و محافظت کردن محصول
- متمایز جلوه دادن محصول در قفسه فروش
- اقتصادی بودن طرح با توجه به امکانات مشتری
- در نظر گرفتن محل تهویه (برای محصولات سردخانه ای)
- تطبیق خصوصیات و طرح بسته با استانداردهای حمل و نقل
- زمان لازم جهت بسته بندی یا مونتاژ (برای سفارشهای دایکاتی)
- تقسیم بندی درون بسته برای محصولات چندتکه یا بسته بندی گروهی
- استحکام کافی در مقابل عوامل مختلف فیزیکی ، شیمیایی و بویژه مکانیکی
- حفظ کیفیت و ارزش محصول با در نظر گرفتن سازگاری مواد با محصول
- درنظر گرفتن نوع و خصوصیات محصولات شامل ابعاد،آحاد،وزن و شکل
- نوع و نحوه چیدمان (چیدمان با ارتفاع زیاد بسته های محکم تری را طلب می کند)
- دوام و طول مدت نگهداری بخصوص در بسته های موادغذایی،مهمات و صنایع نظامی
- روش ساخت مانند محل های اتصال و مواد مصرفی در اتصال ها،شیوه ی صحیح اتصال ها
- محل های در (پائین،بالا،پهلو) و نحوه باز شدن، زیرسازی و استحکام با توجه به توزیع بار در کف آنها وتوجه به ضربه گیرها
- در نظر گرفتن محل برچسب طراحی گرافیک برروی بسته و انتقال اطلاعات مناسب در مورد باز کردن نحوه استفاده و تاریخ مصرف یا انقضاء و مواردی از این دست
لوازم و روش ساخت کلیشه
برای ساخت کلیشه علاوه بر میز نور مخصوص مواردی مانند صفحه خام ژلاتینی، اسپری راپید، حلال شستشو و کاغذ کالک مورد نیاز می باشد. با توجه به تعداد رنگ طرح معمولا بین یک تا چهار عدد کلیشه لازم می باشد. لازم به ذکر است برخی از دستگاههای فلکسو که قابلیت چاپ پنج رنگ را دارند متناسب با آن می توان پنج کلیشه ساخت که عموما رنگ پنجم برای رنگهای خاص مانند طلائی و نقره ای به کار می رود.
در طرحی که قرار است چاپ شود اگر چند رنگ تفکیکی بصورت وکتور داشته باشیم کار تهیه کلیشه ساده و به تعداد رنگها یک کلیشه تهیه میشود. ولی کار در جائی سخت میشود که با تصویر یا طرح با چند رنگ ترکیبی سروکار داشته باشیم. در ساخت کلیشه برای یک طرح وکتور تک رنگ ابتدا طرح را بصورت معکوس(نگاتیو) بر روی یک کاغذ کالک با رنگ مشکی پرینت می کنند. سپس کاغذ پرینت گرفته شده را بر روی فتوپلیمر یا همان پلاستیک ژلاتینی چسبانده و درون یک جعبه و میز نور UV قرار داده میشود تا قسمت های نور دیده قابلیت حل شوندگی پیدا کنند و پس از نوردهی لاستیک ژلاتینی را با بورس و فرچه و با فشار حلال شستشو داده میشود تا در نهایت قسمتی که نور ندیده برجسته باقی بماند و مابقی حل شود تا طرح گرافیکی ما بر روی کلیشه باقی بماند. لازم به ذکر است که در آخر یک مدت کوتاهی پشت کلیشه را نوردهی می کنند، تا ثبات کلیشه افزایش یابد.
شاید بزرگترین دلیل پیشرفت چاپ فلکسو، ظهور پلیت های دیجیتال بوده است. در این فرآیند دیجیتالی و یا CTP ، یک رایانه به کمک لیزر تصویر تولید شده در کامپیوتر را که به شکل یک تصویر ترامه سیاه است، به پوشش حساس روی پلیت مستقیماً هدایت می کند، (لایه لیزر شده مانند فیلم نگاتیو در کلیشه آنالوگ عمل میکند) سپس این لایه در مقابل نور یووی قرار داده شده و دیگر پردازشها انجام می شود.
در روش دیجتالی نسبت به روش سنتی، با حذف فیلم در فرآیند ساخت کلیشه منافع خوبی حاصل می شود. در روش دیجیتال قدرت ایستایی کلیشه بالا می رود و هم چنین از چاقـی ترام هنگام چاپ تا حدی جلوگیری و حتی زوایا را بهتر اجرا می کند. در ضمن مشکلات خراش ها، ذرات غبار و نقایص فیزیکی بر روی فیلم را هم رفع می کند. برای چاپ داغی و طلاکوب از کلیشه های فلزی استفاده میشود که تقریبا شبیه کلیشه پلاستیکیو ژلاتینی عمل میکند. البته روش ساخت آن متفاوت ولی ماهیت اجرائی کاملا مشابه می باشد. کلیشه فلزی تا ۲۰۰ درجه حرارت را تحمل می کنند و برای چاپ طلاکوب بر روی انواع سررسید و تقویم، کارت عروسی و هدایای تبلیغاتی مناسب است.
