در این مقاله برای شما همه چیز را درباره دستگاه کلیشه سازی کارتن و نحوه کار و انواع آن را آماده کرده ایم. کلیشه سازی کارتن امروزه در تمامی کشور های جهان بسیار پرطرفدار می باشد. برای چاپ کلیشه می توانید از دستگاه هایی استفاده کنید که توسط متخصصان و تونمندان در این زمینه ساخته شده است که به آنها دستگاه های کلیشه سازی کارتن می گویند.
ساخت کلیشه مانند ساخت مهر و به همان سادگی است برای ساخت کلیشه باید طرح کلیشه آماده را با ژلاتین یا نایلوپرینت درون دستگاه کلیشه سازی قرار داد تا دستگاه طرح را روی کلیشه چاپ کند سپس با فرچه و حلال شستشو داد تا برجسته شود. با ما همراه باشید.
کلیشه سازی کارتن چیست ؟
در ساخت کلیشه برای کارتن باید چند مورد لحاظ شود :
- 1-بدلیل این که عمق کلیشه باید زیاد باشد و از کلیشه با ضخامت 5 میل استفاده میشود باید از کلمات و خطوط نازکدر کلیشه استفاده نشود تا هنگام ساخت کلیشه و یا چاپ کلیشه از بین نروند تا کار خراب نشود
- 2-حتی المقدور از تصویر در کلیشه استفاده نشود چون معمولا از غلطک رنگ لاستیکی استفاده می شود و رنگ بصورت زیاد برسطح کلیشه می ریزد و چاپ تصویر کثیف و زشت می شود
- 3 لبه کلیشه حتما باید کونیک شود تا بدلیل ضخامت کلیشه و حالت لاستیکی کلیشه بر روی چاپ لک نیاز ندارد
در چاپ کارتن مقدار زوایای رنگهای مختلف به شرح زیر می باشد:
- Yellow =82.5
- Magenta = 67.5
- Cyan = 7.5
- Black = 37.5
باید دقت داشت در صورت بکار نبردن صحیح زوایای بالا در ایجاد تصویر شاهد پیچازی خواهیم بود (هرگاه زوایای چاپ به درستی انتخاب نشوند ترامها به صورت نامنظم در کنار هم چیده می شود که باعث پایین آمدن کیفیت تصویر می شود که به آن پیچازی یا موری می گویند.)
انواع کلیشه کدام است؟
- کلیشه ژلاتینی : این کلیشه در کارتن سازی و چاپ غلتکی استفاده می شود.
- کلیشه چاپ سیلک یا شابلون چاپ
- کلیشه دیجیتال : در چاپ فلکسو استفاده می شود.
- کلیشه تامپو یا کلیشه داغی
- کلیشه های فلزی : در چاپ طلاکوب استفاده می شود.
دو نوع دستگاه از کلیشه استفاده می کنند :
- دستگاه چاپ غلتکی که از کلیشه ژلاتینی استفاده می شود.
- دستگاه چاپ که از چارچوب و توری و شابلون استفاده می کند و کاربرد دستی دارند و رنگ به وسیله دست روی سطح مورد نظر انتقال می یابد.
در ضخامت های مختلف جهت چاپ کارتن چسب و نایلون مناسب جهت چاپ فلکسو و لتر پرس کلیشه شاید مهمترین ملزومات چاپ فلکسو می باشد. در صورت اشکال کلیشه هیچگاه چاپ کار عالی و مناسب نخواهد بود حتی با بهترین دستگاه و اپراتور و رنگ و بهترین ملزومات !!
ساخت کلیشه نیاز به طراحی مناسب دارد که (درصد ترام کلیشه و تعدادخط کلیشه مناسب غلطک لاستیکی و انیلوکس) موجبات راحتی اپراتور و بهبود فرایند کار می گردد: مثلا تعداد خط کلیشه مضربی از تعداد خط انلوکس می باشد.
(4*خط کلیشه=خط انیلوکس)و نهایت رسیدن ترام کلیشه بستگی مستقیم با خط کلیشه و انیلوکس دارد در حال حاضر بسیاری از دوستان کلیشه های با ضریب سختی و قدرت انتقال رنگ متفاوت به چاپخانه ارسال کرده که باعث خرابی کار واذیت اپراتور می گردد.
چه لوازمی برای کلیشه سازی مورد نیاز می باشد؟
برای ساخت کلیشه از دستگاه کلیشه سازی استفاده می شود که به آن میز نور یووی نیز می گویند. این میز یا دستگاه دارای تعدادی لامپ یووی است که روی کلیشه خام طرح مورد نظر را چاپ می کند.
کلیشه ها به دلیل آنکه انواع مختلفی دارند از متریال های مختلفی هم برای ساخت آنها استفاده می شود.
- برای ساخت کلیشه ژلاتینی از ژلاتین ۵ میل استفاده می شود.
- برای ساخت کلیشه فلزی از نایلوپرینت استفاده می شود.
- برای ساخت کلیشه چاپ سیلک از شابلون استفاده می شود.
- برای پرینت طرح کلیشه از کاغذ کالک استفاده می شود.
- برای نگاتیو کردن طرح از اسپری مخصوص بلک تورن استفاده می کنند.
- از دیگر مواد مورد نیاز حلال شستشوی کلیشه است که از تینر و بنزین برای کلیشه ژلاتینی و از الکل صنعتی برای شستشوی نایلوپرینت استفاده می شود.
عوامل تاثیر گذار طراحی و ساخت کلیشه در چاپ کارتن :
روشهای مختلفی برای چاپ روی کارتن وجود دارد که می توان از چاپ دیجیتال (که درحالحاضر به صورت تک رنگ چاپ می شود)، سیلک اسکرین – افست (که در حال حاضرفقط قابلیت چاپ برروی ورقهای E و F را دارد) و چاپ فلسکو نام دارد.
چاپ فلسکو ابتدا با نام چاپ آنیلاین و در سال 1890 در انگلستان ابداع شدو نام خود را از روغن آنیلاین در مرکب چاپ گرفته است. تا سال 1351 این روش با بیش از 200 نام متفاوت شناخته می شد.
در سال 1952 نهایتا این روش با نام فلسکو شناخته شد. چاپ فلسکو از فن آوری چاپ برجسته بهره می گیرد، ویژگی اصلی چاپ فلسکو استفاده از فرم های چاپ منعطف است که قادر به تغذیه مرکب خاصی(ویسکوزیته پائین) هستند که کلیشه فلسکوگرافی از لاستیک و یا فتوپلیمرساخته می شود که سختی و ضخامت آنها بر اساس سطح چاپی و نقوش مورد نظر ما تعیین و انتخاب می شود که برای چاپ کارتن معمولا از کلیشه های با قطرهای مختلف بسته به نوع دستگاه استفاده می شود.
چاپ فلسکو یکی از متداولترین و مقرون به صرفه ترین چاپها برای تیراژهاو اندازه های مختلف بر روی کارتن می باشد که در آن عمل چاپ بر رویکارتن توسط کلیشه انجام می شود.
مرحله طراحی و عوامل تاثیرگذار در طرح یک کارتن :
طراحی نقش مهمی در بازاریابی محصول ایفا می کند که سه نکته اساسی در ان مورد توجه می باشد:
- قابلیت استفاده مناسب و ایجاد لذت در استفاده
- زیبایی شناسی ظاهری
- واکنشهایی که ایجاد میکند از قبیل بازتابهای اجتماعی و تاثیرات شخصی
بسته بندی کارتن علاوه بر برآوردن نیازهای بازاریابی و تبلیغات انتظارات زیر را نیز تامین کند. نکات مهمی که در طراحی کارتن باید به آنها توجه نمود، عبارتند از :
- گنجاندن و محافظت کردن محصول
- متمایز جلوه دادن محصول در قفسه فروش
- قابلیت استفاده (کارکرد مناسب)
- برانگیختن احساسات خریداران
- تطبیق خصوصیات و طرح بسته با استاندارهای حمل و نقل
- روش ساخت مانند محل های اتصال و مواد مصرفی در اتصال ها، شیوه ی صحیح اتصال ها
- در نظر گرفتن نوع و خصوصیات محصولات شامل ابعاد، آحاد، وزن و شکل
- نوع و نحوه چیدمان (چیدمان با ارتفاع زیاد، بسته های محکم تری را طلب می کند)
- دوام و طول مدت نگهداری بخصوص در بسته های موادغذایی، مهمات و صنایع نظامی
- در نظر گرفتن محل تهویه (برای محصولات سردخانه ای)
- محل های در (پائین ، بالا و پهلو) و نحوه باز شدن، زیرسازی و استحکام با توجه
با توجه به اینکه در چند سال اخیر تحولی در چاپ کارتن بوجود آمده است،می توان انواع طرحهای چاپی جهت ساخت کلیشه که در صنعت چاپ کارتن مورد استفاده قرار می گیرد را به موارد زیر تقسیم بندی کرد:
1. کارهای خطی(Line art): طرحی است شامل انواع حروف (type)، خط (line)، و یا تنپلات(solid) .
2. کارهای ترامه (screen art): طرحی است تک رنگ یا چند رنگ تفکیکی که از کنار هم قرار گرفتن ترام دو یا چند رنگ، رنگ دلخواه شکل می گیرد.
3. کارهای ترامه تصویری(process art): که به روش تفکیکی رنگ و به صورت فیلم های جداگانه برای چهار رنگ تهیه می شوذ که می توان چاپ هافتون را که به این روش تهیه می شود را نام برد.
روش ساخت کلیشه های مختلف چگونه است؟
کلیشه ژلاتینی : برای ساخت این نوع کلیشه طرح در کامپیوتر طراحی می شود و روی کاغذ کالک پرینت گرفته می شود. کاغذ پرینت شده با ژلاتین و یا پلاستیک درون میز نور یووی قرار داده می شود و پس از نوردهی با فرچه و حلالی که در بالا ذکر شد شستشو داده می شود تا نقش و طرح مورد نظر برجسته گردد.
ساخت کلیشه فلزی: برای ساخت آن ابتدا روی سطح فلز مواد حساس به نور میریزند. برای این کار از فیلم نگاتیو استفاده می شود. در مرحله بعد از اسید برای گود کردن قسمت های غیر ضروری استفاده می شود و قسمت های نورخورده محکم می شود.
برای ساخت مهرهای برجسته از این نوع کلیشه استفاده می شود که این مهر ها بدون نیاز به جوهر و استامپ می توانند کاغذ را برجسته کنند و طرح مورد نظر را به چاپ برسانند . برای ساخت مهر های برجسته از کلیشه نایلوپرینت استفاده می شود.
کلیشه چاپ سیلک : برای ساخت آن روی طرح پرینت گرفته شده یک لایه نازک از لاک حساس روی توری شابلون کشیده می شود و به همراه پرینت طرح داخل دستگاه می رود و پس از نوردهی شابلون با فشار آب می شورند تا آماده شود.
کلیشه داغی : از این کلیشه برای چاپ سررسید و تقویم، چاپ کارت عروسی و روی چرم به کار می رود. این چاپ نیز به عنوان چاپ طلاکوب و یا برجسته به کار می رود. بعد از آنکه طرح را روی کاغذ کالک چاپ کردید آن را به همراه نایلوپرینت داخل دستگاه کلیشه سازی قرار دهید و به آن نور بتابانید. سپس آن را با حلال مناسب و فرچه بشورید. کلیشه نایلوپرینت می تواند تا دمای ۲۰۰ درجه را تحمل کند و به همین دلیل برای چاپ داغی سر رسید و تقویم و چرم مناسب می باشد.
کلیشه چاپ تامپو : برای این کار طرح را در فتوشاپ ، کورل و ... کشیده و روی کاغذ کالک پرینت می گیریم. برای تهیه آن می توان از لاک مایع استفاده کرد . پس از آن که روی میز نور قرار گرفت طرح را اسید زده و روی کلیشه قرار می دهیم.
کلیشه دیجیتال : تولید این کلیشه دارای ۷ مرحله است. کلیشه های دیجیتال یک لایه ماسک دارند که به نور لیزر CDE حساس می باشند. این لایه پس از لیزر شدن مثل فیلم آنالوگ عمل می کنند.
نرم افزارهای مناسب برای طراحی در چاپ کارتن :
انتخاب نرم افزار مناسب یا ترکیبی از چند نرم افزار، در ابتدای کار پیش از چاپ اهمیت بسزایی دارد. از نظر مدیر یک شرکت که تخصص اصلی او تهیه پلیت و تفکیک رنگ برای کار فلکسو است، . بهترین نرم افزارهای پیش از چاپ فلسکو را میتوان نرم افزارهای زیر معرفی کرد.
- ترکیبی از ماکرومد یا فری هندوادوبی فتوشاپ.
- ترکیبی از کوارک اکسپرس و فتوشاپ ، فری هندوایلاستریتور .
- ترکیبی از ایلاستریتور و فتوشاپ.
در مرحله طراحی توجه به نکات زیر در بالا بردن کیفیت چاپ در کارتن موثر می باشد.
باید کلیه متنها و تصاویر از حجم یکسانی برخوردار باشند تا در تفکیک دچار افت کیفیت نباشیم.
متن نباید خیلی ریز باشد زیرا در چاپ موجب پرشدگی می شود.
متن نباید به صورت خیلی نزدیک حروف چینی شود و حداقل فاصله بین حروف 1.5 mm باشد.
با توجه به خطوط ظریف ضروری است تا بیش از اندازه نازک نشود.
برای خطوطی که تک رنگ می باشد و به صورت خطهای توپر(positive rule ) نباید کمتر از 0.15 mm باشد.برای خطوطی که تک رنگ می باشد و به صورت خطهای تو خالی (reverse rule ) نباید کمتر از 0.2 mm باشد.
باید توجه داشت تلرانس چاپ در کارهای چند رنگ و بخصوص هافتون در حدود 0.4 mm می باشد که باید در اندازه ی ترامها و یا خطوط دقت کرد.
باز تابش ترامهای ارژینال باید به صورت واضح و ضفاف کپی شود و کاهش طول، که بخاطر کشیدگی چاپ از اهمیت زیادی برخوردار است، بهتر است در صورت امکان قبل از چاپ و تولید نگاتیو انجام شود.
طرح مورد نظر با استفاده از نرم افزارهای گرافیکی از یک سمت کوچک شود و برای مراحل بعدی ارسال گردد.
خطوط دور کاور بهتر است به اندازه های کافی پهن باشند و با رنگهای کناری هم پوشانی داشته باشند تا در صورت بازی در چاپ این عدم انطباق پوشیده شود (که به تکنیک Traping می گویند.).
خطوط برش، علامتهای انطباق روی ورقه شفاف جهت مونتاژ علامت گذاری شوند که هنگام چسباندن کلیشه دارای اهمیت زیادی می باشد.
اگر در طرحی دارای اشکال می باشید و رنگ بندی آن تیره و روشن می باشند حتما از تکنیک over print استفاده شود ( over print تکنیکی است که در آن شکل تیره بزرگتر از شکل روشن می باشد تا در صورت بازی چاپ لبه های کار روشن بر روی لبه های کار تیره رو دو تلرانس چاپ را بپوشاند. ) کلیشه سازی در کرج
