بهترین فروشنده زینک و پلیت چاپ

پلیت چاپ یا همان زینک یکی از مهم ترین ملزومات در صنعت چاپ می باشد. پلیت چاپ یا زینک به ورق هایی که در صنعت چاپ که از جنس روی بوده و در دستگاه چاپ افست بر روی لاستیک برای حمل طرح استفاده می شود را زینک ( پلیت ) می گویند ملزومات چاپ مواردی هستند که در چاپ مورد استفاده قرار می گیرند. زینک یا پلیت در چاپ افست از موارد ضروری به شمار می آید. در این مقاله از سایت چاپم کن به بررسی همه چیز درمورد پلیت چاپ یا همان زینک می پردازیم. با ما همراه باشید.

زینک چیست ؟

زینک ورقی فلزی، پلاستیکی یا کاغذی با ابعاد مشخص است که در لیتوگرافی طرح مورد نظر برای چاپ را روی آن کپی می‌کنند و در چاپ افست از آن استفاده می‌شود. زینک نام مصطلحی در صنعت چاپ در ایران برای معادل Printing Plate یا به‌طور خلاصه Plate از زبان انگلیسی است. در انگلیسی زینک (به انگلیسی:Zinc) به معنای فلز «روی» است.

سطح زینک پوشیده از یک ماده شیمیایی بسیار نازک اســت که فیلم نگاتیو بایــد کاملاً بر روی این سطح و در تماس مســتقیم با آن قرار گیرد .ایــن عمل با به کارگیــری در چارچوب ویژه ای جهت تخلیه کامل هوای بین فیلم و زینک انجام می شــود که در محیطی خلاء مانند کاملاً به هم می چسبند.

سپس این مجموعه زیر تابش نور مادون بنفش قرار گرفته، از قسمت های شفاف فیلم نگاتیو نور عبور می کند و پوشش شیمیایی موجود بر سطح زینک را تحت تأثیر قرار میدهد .قسمت های تیره فیلم نگاتیو از عبور نور ممانعت می نمایند و در نتیجه به هنگام ظاهر نمودن، بدون تغییر باقی می مانند. همچنین به هنگام کپی کردن از فیلم پزیتیو (مثبت) وقتی نور از قسمت های تاریک عبور نمی کند سطح چاپ شونده باقی می ماند و قسمت های شفاف که نور خورده، با ظهور زینک از بین می رود. پس از آنکه زینک با روش یاد شده در بالا نور، با ماده شیمیائی شسته و ظاهر می شود

این ماده شیمیایی بر لایه موجود در سطح زینک تأثیر می نهد. به این ترتیب که قسمت هایی از زینک که نور مادون بنفش به آن رسیده، به هنگام تماس با دارو از بین می فرایند و به آلومینیم 99 درصد تبدیل شده، به هنگام چاپ جاذب آب می شود و قسمت هایی که نور مادون بنفش به آن نرسیده، با شستن دارو از بین نمی فرایند و به هنگام چاپ، مرکب و چربی را به خود جذب می نمایند. چاپ به روش لیتوگرافی بر مبنای این اصل است که چربی و آب با هم مخلوط نمی شوند.

قسمت هایی از زینک که مرکب را به خود می گیرند، مکان هایی هستند که تحت تابش نور قرار نگرفته اند. چاپ به این شکل آغاز می شود که ابتدا نوردهای آب و سپس نوردهای مرکب بر سطح زینک، آب و مرکب می دهند و سپس قسمت های مرکب گرفته بر روی لاستیک منعکس میشود و از روی لاستیک بر سطح کاغذ چاپ می شود.

ابعاد ورق زینک چاپ

زبنک چاپ ورقی ازجنس فلز زینک یا همان روی میباشد که در صنعت چاپ به ویژه چاپ افست و چاپ لیتوگرافی از آن استفاده میشود. زینک نام مصطلحی در صنعت چاپ در ایران برای معادل Printing Plate یا به طور خلاصه Plate از زبان انگلیسی است. در انگلیسی زینک (به انگلیسی:Zinc) به معنای فلز «روی» است. ابعاد ورق زینک چاپ بسته به نوع دستگاه استفاده شده و صنعت چاپ متفاوت است .

ابعاد زینک‌ ها و یا پلیت‌های آلومینیومی که در چاپ افست استفاده می‌شود بر اساس ماشین چاپ مشخص می‌شوند. زینک‌ ها و یا پلیت‌ها برای انتقال تصویر به روی جنس چاپی استفاده می‌شوند. در لیتوگرافی‌های دیجیتال از ماشینی بنام پلیت‌ستر برای آماده سازی پلیت‌ها استفاده می‌شود.

پلیت‌ سترها به دو نوع حرارتی و ماورابنفش تقسیم بندی می‌شوند که پلیت‌های آنها به لیزر حرارتی و یا لیزر با نور ماورابنفش حساسیت دارند. پلیت‌های حرارتی را در نور معمولی اتاق می‌توانیم استفاده کنیم ولی برای استفاده از  پلیت‌های ماورابنفش در لیتوگرافی‌ها باید از اتاق تاریک استفاده شود.

انواع پلیت های چاپ در صنعت

زینک یا پلیت چاپ ورقی با ابعاد مشخص که فلزی ، پلاستیکی ، کاغذی است که در چاپ لیتوگرافی برای چاپ طرح مورد نظر روی آن کپی می کنند و هم چنین از پلیت ها در چاپ افست نیز استفاده می شود.از زینک در صنعت چاپ ایران  که معادل نام انگلیسی پلیت می باشد، استفاده می شود .پلیت ها انواع مختلفی دارند که شامل دیازو ، فتوپلیمر و هالید نقره می باشند و توضیح مختصری از هر یک از آن ها را بیان خواهیم کرد .

• 1- پلیت های هالید نقره

پلیت هالید نقره مشابه فیلم عکاسی با لایه ی حساس به نور پوشش داده می شوند و چون تاثیر امولسیون هالید نقره با سرعت کم انجام می شود ، برای تکثیر تصاویر و طرح های رنگی این پلیت ها لایه ای حساس بر روی آلومینیوم پوشش داده می شود .در زمان ظهور این پلیت ها مقداری نقره محلول به جای می ماند .نقره باقی مانده نیز با استفاده از تجهیزات مناسب بازیافت می شود و در نهایت باقی مانده محلول از طریق  فاضلاب دفع می شود .

که بنا به نوع پوشش و مورد مصرف به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1. الف) پلیت هالید نقره معمولی که با لایهٔ حساس به نور، مشابه فیلم‌های عکاسی پوشش داده می‌شود.
2. ب) پلیت هالید نقره با پایهٔ فیلم (پلیت پلی‌استری) که عموماً در چاپ تک رنگ کاربرد دارد.
3. ج) پلیت هالید نقره با پایهٔ فلزی که فقط برای سیستم‌های خروجی مستقیم پلیت (ctp) کاربرد دارد.

• 2- پلیت دیازو

پلیت های دیازو معمولا با لایه ای از مواد آلی پوشش داده می شوند و با حلال ویژه ای ظاهر می شوند . مدت زمانی که می توان این نوع از پلیت ها را نگهداری کرد حدود یک سال می باشد . از این پلیت ها در تیراژهای چاپی 150هزار نسخه استفاده می شود .

• 3- پلیت فتو پلیمر

پلیت های فتوپلیمر نیز با لایه ای از مواد آلی پوشیده می شوند ، این لایه در برابر ساییده شدن بسیار مقاوم و ماندگاری بالایی دارند . از این پلیت چاپ فتوپلیمری در تیراژ های چاپ 250 هزار نسخه ای استفاده می شوند .این دو نوع پلیت با لایه‌ای از ترکیبات مواد آلی پوشش داده می‌شوند و عموماً برای تیراژهای چاپی بالا بکار گرفته می‌شوند.

• 4- پلیت‌های دو فلزی

که دارای یک لایهٔ پلیمری از قبل حساس شده هستند. دو نوع شناخته شده تر آن عبارتند از:

الف) پلیت‌های با روکشی مسی بر روی فولاد ضد زنگ یا آلومنیوم
ب) پلیت با روکش کرم روی مس

• 5-دپلیت‌های الکترواستاتیکی

پلیت‌های الکترواستاتیکی نیز بر دو نوع هستند:

الف) پلیت با ترکیبات معدنی و غیر آلی نور رسانا
ب) پلیت‌های با ترکیبات مواد آلی نور رسانا

• 6- پلیت‌های افست خشک (بدون آب)

که فقط در ماشین چاپ افست خشک (بدون آب) استفاده می‌شوند. استفاده از این نوع پلیت‌ها نیاز به مرکب ویژه دارد.

• 7- پلیت‌های حساس به حرارت

مراحل حساس نمودن و ظاهر کردن این پلیت‌ها کاملاً شبیه به تهیه فیلم لیتوگرافی با دستگاه ایمیج ستر می‌باشد.

در ایران چه نوع زینکی اغلب استفاده می شود؟

در ایران زینک پوزتیو بیشتر مصرف می شود . استفاده از زینک های نگاتیو آسان تر بوده و صرفه جویی در فیلم را نیز به همراه دارد. در این نوع زینک نیازی به تمیز کردن لبه های فیلم نیست. امکان کنترل روی هم خوردن با زینک پوزتیو آسان تر است و انعطاف پذیری بیشتری را در کنترل محدوده درصد کم ترام و ترام های سوزنی فراهم می سازد. در بیشتر کشورهای اروپایی و آسیایی از زینک های پوزتیو استفاده میشود.

زینک های حساس میتوانند از نوع یا باشند. زینک های افزایشی دارای مواد تقویت نماینده تصویر هستند که در مرحله لیتوگرافی به آن اضافه میشود. این مواد به همراه پوشش غیرحساس به نور در مرحله لیتوگرافی از قسمتهای بدون چاپ زینک پاک میشود. تکنولوژی جدید حق انتخاب وسیعی را برای چاپخانه داران فراهم ساخته است. البته ضرورت دارد که چاپخانه داران فقط از داروهای ظهور و روشهای توصیه شده توسط فراورینماینده زینک استفاده نمایند.

کاربرد های استفاده از پلیت و زینک چاپ چیست؟

یکی از ویژگی های جالب پلیت یا زینک چاپ استفاده از عدم انحلال روغن و آب است، زینک چاپ شامل دو منطقه روی سطح میباشد : منطقه غیر حامل و منطقه حامل اطلاعات و تصویر ، که در منطقه حامل اطلاعات ویژگی های منحصر به فرد تصویر دفع آب شده و جذب مرکب پایه روغنی زینک چاپ و پلیت می شوند اما در منطقه غیرحامل اطلاعات ویژگی های منحصر به فرد تصویر جذب آب می شود .

• زینک چاپ افست معمولی

هنگامی که از پلیت و زبنک در چاپ افست استفاده میشود ، ابتدا زبنک چاپ در آب غوطه ور شده و نقاطی که حمل کننده تصویر هستند آب را دفع می کنند و سایر نقاط تنها لایه نازکی از آب را به خود جذب می کنند. بعد از این کار مرکب روی پلیت و زینک چاپ منتقل شده و تنها مناطق آماده شده برای انتقال تصویر مورد نظر مرکب را جذب خود می نماید.

به بعد از طی شدن تمام این مراحل پلیت یا زینک آماده چاپ میشود، از این روش برای دوره از مراحل چاپ استفاده میشود تا سرانجام مقدار رطوبت و مرکب روی سطح چاپ منتقل شود .

• زینک چاپ افست خشک

در پلیت خشک از آب برای نقاط تصویری و غیر تصویری استفاده نمی شود و موادی که سطح پلیت را می پوشانند به صورتی است که تنها نقاط تصویری پلیت خشک ، مرکب مخصوص چاپ را به خود جذب می کند .این روش از چاپ افست روی کاغذ که خاصیت جذب آب را ندارد بلکه روی موادی که خاصیت جذب آب را ندارند مانند پی وی سی قابل اجرا هستند .تجهیزات لازم برای چاپ افست خشک و استفاده از این نوع از پلیت ها در مقایسه با پلیت های چاپ افست معمولی بسیار متفاوت می باشد .

استفاده از پلیت چاپ در افست

متداول ترین پلیت چاپ در افست، پلیت های چاپ افست معمولی هستند که معمولا از آن ها در چاپ افست استفاده زیادی می شود .زینک یا پلیت ها از ویژگی عدم انحلال روغن و آب در یکدیگر استفاده می کنند .پلیت های چاپ افست دو منطقه در روی سطح دارند .منطقه غیر حامل و منطقه حامل اطلاعات و تصویر .در منطقه حامل اطلاعات ویژگی های منحصر به فرد تصویر دفع آب شده و جذب مرکب پایه روغنی پلیت می شوند اما در منطقه غیرحامل اطلاعات ویژگی های منحصر به فرد تصویر جذب آب می شود .

در زمان استفاده از چاپ افست ، ابتدا پلیت چاپ در آب غوطه ور شده و نقاطی که حمل کننده تصویر هستند آب را دفع می کنند و سایر نقاط تنها لایه نازکی از آب را به خود جذب می کنند . بعد از این کار مرکب روی پلیت منتقل شده و تنها مناطق آماده شده برای انتقال تصویر مورد نظر مرکب را جذب خود می نماید و در آخر پلیت آماده برای چاپ می شود .از این روش برای هر سیکل از چاپ چندین مرتبه انجام می شود تا مقدار رطوبت و مرکب روی سطح چاپ منتقل شود .

تاریخچه تولید زینک و پلیت به چاپ زمانی بر‌میگردد؟

در سال ۱۹۰۷ با طرح آمریکا و آلمان توسط شرکتی به نام کاسپر هرمان اولین ماشین چاپ افست ساخته شده که با ساخت این ماشین تکینک فتولیتوگرافی به سرعت پیشرفت کرد و برای اولین بار از پلیت‌هایی از نوع فلز روی به نام زینک استفاده شد. برای صرفه جویی بیشتر قشر حساس و یکنواخت بودن قشر در تمام سطح پلیت از سیستم نستری فوکال استفاده نکرده بلکه به صورت غلطکی و مالشی مقدار قشر معین را به سطح پلیت انتقال می دهند. در سیستم افست و لیتوگرافی نوع پلیت ها متفاوت و هر یک برای کاری مناسب می باشد:

• پلیت های یک فلزی مانند روی، زینک و آلومینوم.
• پلیت های چند فلزی
• بی‌متال از ترکیب دو فلز (مس و کروم) (فولاد و مس) (آلومینیوم و مس)
• تری متال از ترکیب سه فلز (مس و کروم و فولاد) (آهن سیاه و مس و کروم) (آلومینیوم و مس و کروم) در سیستم سه فلزی ورق کروم همیشه روی فلزات قرار می گیرد.
• پلیت های یک فلزی از جنس آلومینیوم همزمان با پلیت‌های از جنس روی برای این صنعت استفاده شد ولی چون در ابتدا روش کپی پوزیتو چندان نتیجه مطلوبی را روی سطح فلز نشان نداد استقبال زیادی از آن نشد.

اولین پلیت‌های فلزی لیتوگرافی از جنس روی (Zinc) ساخته شدند، به همین دلیل هنوز و در اکثر موارد به پلیت یا لوح چاپ، (زینک) گفته می شود. فلز روی تمایل خوبی به مرکب داشت، اما به جهت این که کشش آن نسبت به آب ضعیف بود، باید کیفیت سطح آن بهتر می شد. ابتدا تصویر چاپ شونده را از طریق یک کاغذ واسطه که مخصوص این کار تهیه می شد به سطح پلیت یا زینک منتقل می کردند. تصویری که روی کاغذ انتقال دهنده تهیه می شد امکان چسبیدن آن به پلیت و همچنین حمل مرکب چاپ را فراهم می کرد، قبل از عمل انتقال، سطح پلیت را ابتدا با ماشین مخصوصی زبر می کردند، این عمل امروزه در موقع تولید پلیت های چاپی در کارخانه انجام می شود.

زینک و محدودیتهای آن چیست؟

زینک یا پلیت بعنوان لوح چاپ پس از نوردهی و ظهور، برای چاپ آماده می شود. جنس موادی که روی سطح زینک کشیده می شود از دو قسمت بیس و امولسیون تشکیل شده است. بیس اصلی که سطوح روشن تر زینک است، نسبت به جذب آب، تمایل بیشتری دارد ولی قسمت امولسیون نسبت به رنگ متمایل تر است. (البته در سیستم افست خشک با تغییرات در جنس پوشش زینک و ساختار انتقال مرکب، آب از سیستم افست حذف شده است. برای هماهنگی بیشتر با سیستم قبل از چاپ دو نوع زینک استفاده می شود (پزتیو، نگاتیو) تا برای کپی فیلم های متفاوت (پزتیو یا نگاتیو) مناسب تر باشد. ساختار امولسیون در نوع پزتیو که عموما استفاده بیشتری دارد به این شکل است که جاهای نوردهی شده، در مرحله‌ی ظهور داخل دارو حل می شود و جاهای نور نخورده، ثابت باقی می ماند.

در نوع نگاتیو جاهایی که نور خورده، در مرحله ی ظهور ثابت می ماند و جاهای دیگر زینک که نور نخورده، در ظهور و شستشو پاک می شود. از زینک نگاتیو معمولا در سیستم لیتوگرافی سنتی استفاده می شود. در این سیستم بعد از تهیه فیلم اولیه (نگاتیو) از روی صفحات که با دوربین لیتوگرافی انجام می شود، فیلم ها روتوش و مونتاژ می شود. پس از آن در این مرحله اگر از زینک نگاتیو استفاده نشود، باید یک فیلم دیگر پزتیو (با دستگاه قید کنتاکت) از روی فیلم ها تهیه شود. مزیت استفاده از زینک نگاتیو، حذف فیلم پزتیو است.

زینک پزتیو را در معرض نور روز قرار ندهید. با این کار امولسیون یا ژله روی زینک با نوردهی ناخواسته، شروع به ضعیف شدن می کند، چرا که در این سیستم امولسیون با نورنخوردن  برروی زینک باقی می ماند و چنانچه نوردهی ثانویه برای زینک بوجود بیاید زینک خیلی زود حساسیت خود را هنگام چاپ (برای جذب مرکب از دست خواهد داد.

این مسئله در زینک نگاتیو اشکالی ایجاد نمی کند چرا که امولسیون با نوردهی تثبیت می شود. زینک های متنوعی برای تیراژهای متفاوت موجود است، از زینک معمولی حدود پنجاه هزار تیراژ گرفته تا زینک های مسی با تیراژ یک میلیون نسخه، و چند مدل مابین این تیراژ در بازار موجود است. البته فشار استاندارد سیلندر زینک روی سیلندر لاستیک و تاریخ مصرف منقضی نشده، نبودن نور مزاحم روی زینک پزتیو و مسایلی نظیر این، می تواند انتظار ما را از تیراژ مفروض بر آورده کند، که در برخی موارد چنین نمی شود و برای روند مطلوب پروژه مشکل آفرینی می کند.

زینک ها می تواند یکرو و دو رو باشد. از زینک های دو رو معمولا برای کارهای تکرنگ و دو رنگ و بیشتر در چاپ کتاب که حساسیت زیادی ندارد استفاده می شود. ضخامت زینک ها با بالا رفتن سایز ماشین بیشتر می شود. از طرفی فشار بین سیلندر زینک و لاستیک باید مقدار معینی باشد و اضافه شدن ضخامت زینک فشار نرمال را از بین می برد. برای بالا بردن فشار بین زینک و لاستیک معمولا چند ورقه کاغذ بین زینک و سیلندر قرار می دهند.

اندازه ی زینک همیشه قدری بزرگ تر از حداکثر اندازه قابل چاپ است، این فضای اضافه برای قرار گیری زینک در داخل گیره های سیلندر زینک خواهد بود. بهترین فاصله برای شروع چاپ، از لبه زینک را «لب کار» می نامند. این اندازه در ماشین های متفاوت متغیر است. در حالت معمول لیتوگرافی اندازه لب کار را اعمال می کند، اما اگر کار از حالت نرمال خارج است، بهتر است آن را قبل از تهیه زینک در میان بگذاریم.

روند کپی زینک به صورت خلاصه به این ترتیب است:

فیلم باید از طرف ژله روی زینک قرار بگیرد. اندازه جانبی باید یکی باشد. یعنی فیلم از طرفین به یک اندازه باشد. اندازه لب کار با خط کش مخصوص مشخص می شود. بعد از مشخص شدن جای فیلم با چند قطعه چسب نواری آن را ثابت می کنند. داخل دستگاه کپی زینک قرار می دهند. بعد از بستن درب شیشه ای وکیوم را روشن می کنند. با روشن شدن وکیوم بالشتک رویه میز از هوا پر می شود و با فشار، زینک را بروی درب شیشه ای ثابت می کند و هوای بین فیلم و زینک را کاملا خارج می کند.

لامپ مجهز به تایمر را که بر روی عدد مشخصی از قبل تنظيم شده، روشن می کنند. بعد از اتمام نوردهی، فیلم از زینک جدا می شود و در داخل سینک ظهور با دارو شستشو می شود). بعد از ظهور با آب شستشو می شود تا روند ظهور متوقف گردد. با داروی روتوش جاهایی از ژله که بصورت لكه ناخواسته ظاهر شده است را پاک می کنند و با اسفنج مرطوب آن را تمیز می کنند. بعد از خشک شدن زینک به کمک اسفنج آن را با لایه ای از صمغ می پوشانند تا از اکسید شدن زینک جلوگیری شود.