برای بسته بندی مواد غذایی از چه موادی تهیه می شود؟

در دهه های اخیر، بسته بندی و ظروف به یک عنصر ضروری در خرید مواد غذایی تبدیل شده است. مواد غذایی با هدف حمل و نگهداری بسته بندی و بسته بندی می شوند. بسته بندی مواد غذایی بر اساس الزامات فنی در سراسر زنجیره تامین و همچنین نیازهای بازاریابی (مانند هویت نام تجاری یا اطلاعات مصرف کننده) و سایر معیارها به اشکال مختلف ارائه می شود. موادی که به‌طور سنتی در بسته‌بندی مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌گرفتند عبارتند از شیشه، فلزات (آلومینیوم، فویل‌ها و لمینت‌ها، ورق قلع و فولاد بدون قلع)، کاغذ و مقوا و پلاستیک. در این مقاله از سایت چاپم کن به بررسی همه چیز درمورد مواد اولیه مورد استفاده در بسته بندی مواد غذایی می پردازیم. با ما همراه باشید .

بسته بندی مواد غذایی عبارت است از هنر و علم آماده سازی مواد غذایی برای انبار کردن ، و در نهایت فروش. بسته بندی باید تا حد امکان ساده و ارزان باشد ضمن اینکه اهداف اولیه بسته بندی یعنی خاصیت حفاظتی و جذابیت را نیز دارا باشد . با عنایت به این که مواد بسته بندی توسط ماشینهای مختلف فرایند می شوند بنابراین خواص دیگری نیز باید داشته باشند که عبارتند از : نرمش ، قابلیت پذیرش چاپ ، قابلیت استفاده در ماشین های لفاف ، قابلیت دوخته شدن در حرارت ، شکل پذیری به کمک باد یا خلا و یا فناوریهای حرارتی .

مواد اولیه بسته بندی مواد غذایی :

• فلز

می توان از فلزات در تولید طیف وسیعی از اشکال بسته بندی استفاده کرد. فلزات خواص فیزیکی فوق العاده ای دارند؛ استحکام و مقاومت بالا، قابلیت شکل پذیری، امکان تزئین کردن، قابل بازیافت بودن و محبوبیت زیاد در میان مصرف کنندگان. دو فلز رایج در صنایع بسته بندی آلومینیوم و فولاد است.

• شیشه

شیشه سابقه ای بسیار طولانی مدت در بسته بندی مواد غذایی دارد؛ قدمت نخستین ظرف شیشه ای مخصوص نگهداری موادغذایی به ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح بر می گردد (ساکارو و گریفین ۱۹۸۰). برای تولید ظروف شیشه ای ابتدا مخلوط سیلیس (ماده تشکیل دهنده شیشه)، کربنات سدیم (عامل ذوب)، کربنات کلسیم/سنگ آهک و اکسید آلومینیوم (تثبیت کننده ها) را در درجه حرارت بسیار بالا حرارت می دهند تا این مواد ذوب شده و مایعی غلیظ حاصل شود، سپس آن را درون قالب می ریزند.

شیشه خرده های قابل بازیافت (موسوم به کولت) نیز در تولید شیشه کاربرد داشته و سهم آن ها از مواد خام به کار رفته در ساختار شیشه حدوداً ۶۰ درصد است. روی سطح شیشه های به کار رفته در بسته بندی مواد غذایی پوششی وجود دارد و باید با استفاده از روان کننده ها خط و خش و خراش های پدید آمده بر روی سطح شیشه را از بین برد. این پوشش ها قدرت و استحکام بطری های شیشه ای را افزایش داده و احتمال شکستن و خرد شدن آن ها را کاهش می دهد.

بیشتر شدن مقاومت شیشه در برابر شکستن مزیت بسیار خوبی است که به تولیدکنندگان اجازه می دهد شیشه هایی مقاوم اما نازک تر تولید کنند و از این طریق وزن ظروف شیشه ای را کاهش دهند تا حمل و نقل و انبار کردن آن ها راحت تر و بهتر انجام شود.

• پلاستیک ها

پلاستیک ها مواد پلیمری آلی هستند که می توان آنها را به شکل دلخواه درآورد. سبکی و تطبیق پذیری آنها طی دهه ها در پردازش و بسته بندی مواد غذایی تایید شده است. ظروف پلاستیکی و بسته بندی از آلودگی مواد غذایی محافظت می کنند و استحکام مکانیکی مناسبی را ارائه می دهند. به دلیل هزینه کمتر و مصرف انرژی کمتر در طول تولید، پلاستیک ها جایگزین مواد بسته بندی سنتی شده اند. علاوه بر این، آنها می توانند مواد غذایی را برای مدت طولانی تری حفظ و محافظت کنند و استفاده از مواد نگهدارنده را به حداقل برسانند.

در ارتباط با مصرف کننده، به راحتی قابل حمل و باز کردن هستند و سطح موثری برای چاپ لیبل یا مارک ها ارائه می دهند. با این حال، اگرچه پلاستیک ها مواد قابل بازیافت هستند، اما آلاینده هستند.

• آلومینیوم

این فلز در تولید قوطی، فویل پوشش لمینیت کاغذ و بسته بندی های پلاستیکی کاربرد دارد. آلومینیوم یک فلز سبک وزن و نقره ای رنگ است که از سنگ معدن بوکسیت (ترکیبی از اکسیژن و آلومینیوم) به دست می آید. برای افزایش قدرت و استحکام آلومینیوم به آن منیزیم و منگنز اضافه می شود. بر خلاف اغلب فلزات آلومینیوم در برابر انواع مختلف خوردگی مقاوم است؛ به طور طبیعی یک لایه اکسید آلومینیوم بر روی آن وجود دارد که یک سد محافظتی و رسوخ ناپذیر در برابر هوا، دما، رطوبت و مواد شیمیایی به شمار می رود. از دیگر خواص آلومینیوم می توان به نفوذناپذیری آن در برابر رطوبت، هوا، بو، نور و میکروارگانیسم ها، انعطاف پذیری، قابلیت ارتجاعی، خاصیت چکش خواری و شکل پذیری بالای آن اشاره کرد که می توان نقش های برجسته متنوعی بر روی آن ایجاد کرد. آلومینیوم یک ماده ایده آل و قابل بازیافت است که می توان به راحتی آن را جمع آوری کرده و محصولات جدیدی از آن ساخت.

آلومینیوم خالص را می توان در بسته بندی های سبک وزن نظیر قوطی نوشیدنی های فاقد الکل، غذای حیوانات خانگی، غذاهای دریایی و درب بطری و قوطی به کار بست. بزرگ ترین عیب آلومینیوم بالا بودن قیمت آن در مقایسه با فلزاتی همچون فولاد است. به علاوه نمی توان آلومینیوم را جوشکاری کرد لذا فقط در تولید ظروف بسته بندی بدون درز قابل استفاده می باشد.

متداول ترین متریال بسته بندی مواد غذایی

استفاده از کاغذ و مقوا به عنوان متریال بسته بندی مواد غذایی به قرن هفدهم میلادی برمی گردد. این مواد با استفاده از سولفات و سولفیت از شبکه فیبرهای سلولزی به هم پیوسته مشتق از چوب ساخته می شوند. سپس الیاف را خمیر کرده یا سفید کرده و با مواد شیمیایی تقویت کننده برای تولید محصول نهایی ترکیب می کنند. از کاغذ ساده برای محافظت مواد غذایی به مدت طولانی استفاده نمی شود ، زیرا ویژگی های سدکننده ضعیفی دارد و در مقابل حرارت هم مقاومتی ندارد. وقتی از کاغذ برای بسته بندی اولیه ، یعنی در تماس با غذا استفاده می شود ، با موادی مانند موم ، رزین یا لاک ترکیب می شود تا ویژگی های عملکردی و محافظتی آن بهبود یابند.

انواع کاغذ که به عنوان متریال بسته بندی مواد غذایی در بازار استفاده می شوند ، عبارت اند از:

• کاغذ کرافت : کرافت طبیعی قوی ترین کاغذ موجود است و به طور معمول برای ساک و بسته بندی ، به ویژه بسته بندی آرد ، شکر و میوه و سبزیجات خشک از آن استفاده می کنند.
• کاغذ سولفیت : کاغذ سولفیت سبک تر و ضعیف تر از کرافت است. از کاغذ سولفیت برای تهیه کیسه های کوچک یا لفاف بسته بندی بیسکویت و شیرینی استفاده می شود.
• کاغذ روغنی : از کاغذ روغنی برای بسته بندی غذاهای میان وعده ای ، انواع کلوچه و آب نبات و سایر غذاهای روغنی استفاده می شود.
• کاغذ گلاسین : گلاسین نوعی کاغذ روغنی است. از این کاغذ به عنوان آستر ویژه بیسکویت ، فست فودها و مواد پخته شده استفاده می شود.
• کاغذ پوستی : این کاغذ مانع خوبی در برابر هوا و رطوبت نیست. قابلیت گرم شدن هم ندارد. از آن به طور معمول برای بسته بندی چربی هایی مانند کره و گوشت های چرب استفاده می کنند.
• مقوا ضخیم تر از کاغذ است و وزن بیشتری در واحد سطح دارد. از این ماده به صورت چندلایه استفاده می کنند. مقوا به طور معمول برای ساخت ظروف حمل ونقل ، مانند جعبه ، کارتن و سینی استفاده می شود. به ندرت در تماس مستقیم با غذا استفاده می شود. انواع مقوا که به عنوان متریال بسته بندی مواد غذایی در بازار استفاده می شوند ، عبارت اند از:
• مقوای سفید : این مقوا از چند لایه نازک خمیر شیمیایی سفیدشده ساخته می شود. از آن به عنوان لایه داخلی کارتن استفاده می شود. مقوای سفید ممکن است با پوشش موم یا ورقه شده با پلی اتیلن برای حرارت پذیری پوشانده شود و این تنها شکل مقواست که در تماس مستقیم با غذا توصیه می شود.
• مقوای جامد : مقوای جامد قدرت و دوام بیشتری دارد. چند لایه مقوای سولفات سفید شده دارد. وقتی با پلی اتیلن ورقه می شود ، برای ساخت کارتن مایع ها ، معروف به مقوای شیر استفاده می شود. از مقوای جامد برای بسته بندی آب میوه و نوشابه هم استفاده می کنند.
• نئوپان : نئوپان از کاغذ بازیافتی ساخته شده و برای تماس مستقیم با غذا ، چاپ و تاشدن مناسب نیست. برای بهبود ظاهر و استحکام با مقوای سفید پوشانده می شود. نئوپان کم هزینه ترین متریال بسته بندی مواد غذایی برای ساخت لایه های بیرونی کارتن غذاهایی مانند چای و غلات است.
• مقوای فیبر : مقوای فیبر ممکن است جامد یا موج دار باشد. نوع جامد یک لایه مقوای سفید و یک لایه بیرونی کرافت دارد و مقاومت خوبی در برابر ضربه و فشرده سازی از خود نشان می دهد. مقوای فیبر جامد برای بسته بندی محصولات خشکی مانند قهوه و پودر شیر استفاده می شود. نوع موج دار آن در برابر سایش ، ضربه و خردشدن مقاوم است که آن را مناسب حمل ونقل مواد غذایی فله و بسته بندی موردی محصولات غذایی خرده فروشی می کند.

جمع بندی :

آشنایی با اصول بسته بندی کمک می کند تا صنایع غذایی بتوانند محصولات مرغوب را به شیوه ی صحیح به دست مشتریان برسانند. در درجه اول هدف از بسته بندی حفاظت از محصولات، بازاریابی، جلب نظر مشتریان و افزایش میزان درآمد یک شرکت تولیدی است. این پروسه ی به ظاهر آسان، راه ها و روش های پیچیده ای دارد و باید برای یک بسته بندی ساده از چندین صنعت و چندین دستگاه مختلف استفاده کرد و همکاری صنعت بسته بندی، منجر به موفقیت این پروسه می شود.